Momenteel opteren vele ervaren kampeerautogebruikers voor het bijladen van hun boordaccu’s voor zonnepanelen.
Zonnepanelen van degelijke merken, op het dak van de zwerfauto geplaatst, laden al vanaf het moment dat er daglicht op de cellen valt. Door dit gegeven zijn er nog wat clubs die de term “lichtpaneel” in de mond nemen. Echter is en blijft de officiële benaming zonnepaneel! Alle panelen van goede merken zijn zogenaamde “lichtpanelen”, wat wil zeggen dat er al energieopbrengst is bij lichtinval. En uiteraard, hoe meer licht, hoe meer stroom. En dat in absolute stilte, zonder speciaal onderhoud of toevoeging van brandstoffen. En ook zonder dat je zelf iets moet aan- of afschakelen. Alles gaat bij een goede installatie automatisch en vanzelf. Dit zijn gegronde redenen waarom zonnepanelen zo’n goed alternatief zijn voor motorhomegebruikers.
Natuurlijk, hoe meer verbruikers je aan boord hebt, hoe meer accuvoorraad en hoe meer zonnepanelen je zal moeten hebben. Hier is de vraag of je met overdreven comfort gelukkiger bent op reis. Misschien is alles eenvoudiger als je hebt wat nodig is, maar dat het zorgeloos werkt.
Onderdelen van zonne-energie in de motorhome
Om te beginnen heb je een zonnepaneel nodig voor de motorhome. Dat komt op het dak van de zwerfauto. Met aangepaste bevestigingssteunen is de vlakke montage op het dak nog steeds de beste manier. Richtbare panelen staan altijd op een duur en fragiel frame, en geven het dak een extra mechanische belasting, zeker bij wind.
Er kan in bepaalde gevallen wel meer energie gewonnen worden als die panelen loodrecht naar de zon gericht staan, maar de stroomopbrengst gaat teniet als de zon na een uurtje verder is gedraaid. De automatisch volgende zonnepanelen verbruiken dan weer op hun beurt een stuk van de gewonnen stroom. Ook de prijs is navenant.
In plaats van een duur opklapbaar of draaiframe te kopen, is men meestal veel beter af met gewoon een groter of extra zonnepaneel, wat doorgaans in verhouding nog goedkoper en zorgelozer zal uitkomen.
Elektriciteit naar de regelaar
Vanaf het zonnepaneel vertrekken twee stroomdraden, een positieve en een negatieve draad, meestal in een zonbestendige kabel van deugdelijke kwaliteit, gevat. Die lopen naar de regelaar, die de lading van de accu elektronisch reguleert.
De opgewekte elektriciteit loopt dus via de bekabeling naar de regelaar. Die regelaar staat altijd zo dicht mogelijk bij de accu. Dit om diverse redenen: de belangrijkste zijn om spanningsverlies te vermijden en ook opdat de regelaar de temperatuur van de accu zou kennen via de ingebouwde temperatuur sensor.
De regelaar moet de exacte spanningswaarde op enkele millivolt nauwkeurig kennen, opdat de accu niet zou overladen worden, dus om “koken” te vermijden. Dit gebeurt in functie van de temperatuur. Hoe warmer, hoe lager de kookspanning van een accu is, en hoe kouder, hoe hoger de laadspanning mag zijn.
In de zomer mag een accu tot 13,85 V geladen worden, en in de winter mag dat zelfs tot 14,3 V oplopen.
Soorten zonnepanelen voor motorhomes
Er zijn al naargelang de celkeuze drie soorten zonnepanelen voor motorhomes:
- amorfe;
- polykristallijne;
- mono kristallijne zonnepanelen.
Ze hebben allemaal goede, maar specifieke eigenschappen.
De amorfe panelen hebben wel zeer snel een hoge spanning bij weinig licht, maar een laag rendement, zodat een paneel al snel te groot zou uitvallen op een motorhome. Een groot onderkend voordeel van een amorf paneeltype is dat er al met zeer weinig licht een goede spanning wordt gegenereerd. Daarom gebruikt men dat type zonnepaneel ook in rekenmachientjes. Ze werken al goed bij “huislicht”. Dit zou zelfs in het voordeel kunnen zijn voor reizigers in grijze weersomstandigheden. De levensduur van amorfe panelen is ook niet zo lang als van kristallijne panelen. Ze worden daarom tot nog toe minder gekozen. Maar op dit moment krijgen amorfe paneeltypes wel steeds meer succes. We zullen ze in de toekomst wellicht meer en meer gaan tegen komen.
De poly- en monokristallijne panelen daarentegen, zijn zeker volledig evenwaardig in zowel kwaliteit en levensduur. Dit zijn de populaire types voor motorhomebezitters. Monokristallijne panelen zijn wat compacter wegens het iets hogere vermogen per cm², maar dan ook weer duurder dan polykristallijne. De rendementen liggen zeer dicht bij elkaar.
Een semikristallijn zonnepaneel zal bij schuine lichtinval zelfs iets beter presteren dan een monokristallijn paneel, en is daarom zeer geschikt voor kampeerauto’s.
Een Wattpiek is een Wattpiek
Uiteindelijk is elke opgewekte Wattpiek een Wattpiek, eender welk type zonnepaneel dit opwekt. Een Wattpiek (Wp) is de eenheid waarmee het maximale vermogen van een zonnepaneel wordt aangegeven.
Prijstechnisch gezien is een polykristallijn paneel voor de zwerfautobezitter dan ook een prima optie, maar beide zijn zeer geschikt.
Installateur is belangrijk
Dat zonne-energie voor de motorhome een gespecialiseerde bedrijfstak geworden is staat vast. Er wordt helaas nog door verkopers teveel met de natte vinger gewerkt, en wordt ofwel een overgedimensioneerde of te kleine installatie aangeprezen. Dikwijls worden de goedkoopste panelen door de niet-specialist aan hun motorhomeklanten aangeboden. In deze laatste gevallen wordt de klant wel wat belazerd. Zo vinden panelen van mindere kwaliteit helaas ook hun weg naar het zwerfautodak, met na enkele jaren treurnis tot gevolg.
12 V
Elektriciteit, en zeker 12 V materie, is altijd al speciaal geweest. Ondanks deze stelling kunnen sommige doordachte motorhome doe-het-zelvers het echter zeker aan. En als die per installatie een goed advies bekomen van hun verkoper, is de slaagkans maximaal. Zorg als motorhomegebruiker en als doe-het-zelver dat je steeds kan terugvallen op de leverancier. Service is hier belangrijk.
Laat je zonne-energie toch door de motorhomeverkoper installeren, tracht dan uit te zoeken of die een goede ondersteuning heeft van zijn leverancier, of dat hij je iets verkoopt dat enkel goedkoper is, en waar je nadien toch spijt van krijgt.
Herkennen van goed materiaal
Het is niet altijd eenvoudig om als leek het goede materiaal te herkennen. Uiteraard geven grote merknamen of gedegen merken als moederbedrijf van zonne-energie een goede garantie.
Je kan wel snel zien of een frame van deugdelijke sterke kwaliteit is. De manier waarop het laminaat (glas-cellen-achterkant) in het frame zit laat duidelijk de ernst zien waarmee de fabrikant te werk ging. Belangrijkste punt bij een zonnepaneel is de aansluitdoos. Die moet van het “IP”-type zijn. Dit wil zeggen: bestand zijn tegen vochtindringing, zeker waar de kabel via een wartel ingevoerd wordt.
De achterzijde moet een goede beschermlaag zijn tegen vocht en vuil.
Goed zonnepaneelglas heeft een zeer grote lichtdoorlaatbaarheid en uitermate kleine terugkaatsing. Dit wordt zwaar onderschat door veel motorhome gebruikers.
Panelen kunnen zeer goedkoop gemaakt worden met gewoon glas, maar de energieopbrengst zal snel lager worden. Het glas dient ook chemisch gehard en zelfreinigend te zijn. De hardheid is noodzakelijk om bijvoorbeeld hagelinslag te weerstaan. De zelfreiniging moet hechting van vuil vermijden en zorgen dat alle stof snel wegspoelt bij een regenbui of wasbeurt.
| Paneel (Wp) | Type camper | Gebruik | Verbruikers | Verbruik (Ah) | Gewicht gemonteerd (kg) |
|---|---|---|---|---|---|
| 50/60 | campervan | zomer | radio, licht, waterpomp | ca. 10-15 | 15,5 |
| 75/85 | klein | lente/herfst | radio, licht, waterpomp, Truma, TV ca. 1 à 2 uur | ca. 15-20 | 19 |
| 100/120 | middelgroot | lente/herfst | radio, licht, waterpomp, Truma, TV/satelliet ca. 2 à 3 uur | ca. 20-30 | 25 |
| 150/180 | middelgroot tot groot | 4 seizoenen | radio, licht, waterpomp, Truma, omvormer, TV/satelliet ca. 2 à 4 uur | ca. 25-40 | 35 |
| 200 | groot | 4 seizoenen | radio, licht, waterpomp, Truma, omvormer, TV/satelliet ca. 3 à 5 uur | > 40 | 38 |
Tips bij aankoop
Koop zonnepanelen die ook de startaccu bijladen, er bestaan laadregelaars die 10% van de geleverde stroom van uw zonnepanelen naar de startbatterij sturen. Dan blijft de startaccu ook fris bij langere stilstand van de motorhome, bijvoorbeeld thuis.
Kan je slechts 1 zonnepaneel monteren, voorzie dan een inrichting die uw zonnepaneel handmatig of automatisch naar de zon kan richten. Dit verdubbelt de opbrengst van het zonnepaneel.
Een tweede huishoudbatterij is alleen dan optie wanneer die ook geladen kan worden vb. met een tweede zonnepaneel of wanneer je stelplaatsen aandoet waar je tijdelijk aan de stroom kan liggen, het monteren van een zwaardere lader (45A) van uw huishoud accu kan in dit geval een redelijk goedkope (250euro) oplossing zijn
Wie heeft geen zonnepanelen nodig? Iemand die veel en lang rijdt, iemand die meestal op camping overnacht.
Zijn er dan geen nadelen aan zonnepanelen?
Jawel: GEEN zon GEEN rendement. Zonder zon is ook (voorlopig nog) de stroomopbrengst van lichtpanelen te verwaarlozen.
