In dit verhaal uit ons archief reizen we naar Marokko waar mooie landschappen, zowel strand als bergen en een heerlijke keuken te vinden zijn. We keren even terug naar de zomer van 2009 waarin de camperaars kennismaken met een kleurrijke en snikhete bestemming. Ook aan de foto’s merk je misschien dat we even terug in de tijd reizen, maar het verhaal is des te gedetailleerder.
Reisverhaal door: Stefaan de Schrijver
Maandag 20 juli 2009
Voor de eerste keer deze vakantie hebben we de wekker gezet: om 07.30 uur. Alhoewel we ons nog op Spaanse bodem bevinden, maken we vandaag kennis met het gesjoemel en de onvoorspelbaarheid in het afhandelen van wat wij als een routine ervaren: het kopen van tickets voor een ferry. We schuiven aan met de motorhome vanaf 09.00 uur tussen uitgeweken Marokkanen. “Voor een ticket naar Ceuta, kom je maar rond 11.00 uur terug…” Om 11.00 uur, “Kom maar om 13.00 uur terug, parce que le bateau est complet.” “Kom maar om 15.00 uur terug, om 16.00 uur terug,… zodat we besluiten om pas ´s anderendaags om 10.00 uur over te varen. Reguliere prijs € 580. Uiteindelijk betalen we voor onze tickets € 350 en beklagen ons met de boodschap : “Nous avons perdu une belle journée.“, met daarop het antwoord in het reisbureau : “Mais vous avez gagné € 230.” C´est vrai.
Dinsdag 21 juli
Vroeg uit de veren voor de ferry van Algeciras naar Ceuta. Vlotte en snelle overtocht. Ceuta is nog eventjes Spaans grondgebied op Afrikaanse bodem.
We naderen vol spanning en nieuwsgierigheid de Marokkaanse grens. Jongens, wat een troep! Een gewriemel van mensen en auto’s met veel gewichtigheid voor enkele formaliteiten die slechts weinig behelzen: paspoort laten afstempelen en voertuig laten registreren. Op 10 minuten is alles geregeld, maar we komen er gewoon niet door omdat iedereen voor elkaar de weg verspert. Nog enkele vriendelijke controles en daarna staan we eensklaps in Afrika: een totaal andere wereld. De mensen lopen kriskras over de straat zonder op het verkeer te letten; rijden is een ware hinderniskoers; langs de weg zitten en liggen honderden mensen… Via Tetouan rijden we naar Chefchaouen, onze eerste bestemming in het Rifgebergte.
Onderweg geven we onze ogen de kost in het bekijken van de bonte mengeling van rassen, klederdrachten en stijlen. We komen enkele dorpen voorbij en weten niet waar eerst gekeken: het theehuis, de openbare slagerij, groenten- en fruitverkopers en vele zogenaamde automechanici. Het is vandaag meer dan warm. De thermometer wijst 42 graden in de schaduw en we kijken alweer uit naar de avondkoelte.
Vanop onze camping zien we nog enkele kleurrijke taferelen waaronder een ganse geitenfamilie op weg naar de stad voor de wekelijkse soek (Arabische markt).
Op geregelde tijdstippen horen we de muezzin vanop de minaretten oproepen tot gebed.
Woensdag 22 juli 2009
We trekken onze stoute schoenen aan en dalen rond 08.00 uur alleen en te voet het pad af naar de oude medina (oude binnenstad) van Chefchaouen. Alhoewel de meeste Marokkoreizigers in groep reizen, zal Marokko op ons een heel veilige indruk maken! Zullen we aangesproken worden door kif-verkopers? Chefchaouen ligt immers midden in het rifgebergte, de wereldcentrum voor hasj en marihuana.
We vinden een rustige ontwakende stad met schitterende plekjes. Het fototoestel kan nauwelijks volgen. Chefchaouen verdient zijn naam als blauwe stad. Rond 10.00 uur dweilen wij opnieuw dezelfde straten, na een groene muntthee en een glaasje vers fruitsap. Op minder dan een uur wordt de oude binnenstad herschapen in één grote bazaar van winkels, ambachtswerkplekken en groezelige plekjes en mannetjes. Als onze ogen camera’s waren, dan verzamelden we op een uur tijd voldoende beeldmateriaal voor een tiental reportages. De Trottergids had ons gewaarschuwd: elk spontaan gesprek mondt uit in een poging tot tapijtenverkoop. Maar we hadden hem door, evenals de zogenaamde lokale bejaarde muzikant.
Na zigzag door de steegjes te dwalen belanden we in restaurant Tissemhal waar we genieten van onze eerste Marokkaanse maaltijd in een prachtig decor voor weinig geld (€8 voor een complete maaltijd met voorgerecht-hoofdgerecht en dessert). Dank u Trotter. Een petit taxi brengt ons terug naar onze motorhome op de camping nadat wij er na 8 uur stadsbezoek in hete temperaturen schoon genoeg van hadden. Onze taxichauffeur kent heel wat woorden in het Nederlands, Frans, Engels, Duits en Spaans. En dan zeggen dat meer dan 40 miljoen Spanjaarden enkel Spaans spreken. We stellen vandaag overduidelijk vast dat de Marokkaanse samenleving haar tentakels heeft uitgespreid over heel Europa. Eén op de 4 nummerplaten in het land is ofwel Nederlands, Belgisch, Duits, Frans of Spaans. Denk daarom niet dat je Belgische toeristen ontmoet als je een Belgische nummerplaat aantreft. Het rijdt er vol van. Enkel op de camping is dit van tel. De avond koelt heerlijk af naar slaapbare temperaturen van 25 graden. Wat een verschil bij gisteren, waar de temperatuur ook ´s nachts niet daalde beneden de 30 graden.
Donderdag 23 juli 2009
Ramp o ramp, paniek alom: onze enige toegangsdeur tot de mobilhome laat het afweten. We komen er niet meer uit! Met een broodmes en enig “technisch” inzicht komen we er toch uit. Even paniek. Het gecompliceerde sluitmechanisme van onze superbeveiligde buitendeur laat het afweten. Wat nu? Met de hulp van 2 Duitse en technisch vaardige buren slagen we met zijn drieën erin om in anderhalf uur het complexe slot weer te laten werken. Oef…
Zondag, dinsdag en donderdag is in de meeste Marokkaanse steden en dorpen marktdag (soek). Dat kan haast niet anders, want een supermarkt is er enkel en alleen te vinden in de grootsteden. Via kleine winkeltjes en de soek komen de mensen aan hun spullen, zoals groenten, fruit en vlees of vis. Met enige vertraging arriveren we dan toch op onze eerste Marokkaanse markt. We aanschouwen er Berberse vrouwen met bundeltjes verse platte wilde selder en verse munt, in de hoop er vandaag de slag van hun leven te slaan. Kippen worden er eerst even gehypnotiseerd en daarna doodgemoedereerd de keel overgesneden; schapen en geiten veranderen er van eigenaar of worden terplekke geslacht, terwijl luidkeels wordt geboden voor verse vis. De medicijnman wenst ons naar de verdoemenis omwille van de zoveelste kleurrijke, maar niet altijd gewenste foto.
We trekken zuidwaarts, richting heilige stad Moulay Idriss. Op geregelde tijdstippen houden we ons hart vast voor tegemoetkomend verkeer, bestaande uit zwaar overbeladen vrachtwagens, die tot 3 maal de eigen hoogte in vracht benaderen, al zwalpend op ons afkomen. De landelijke dorpen en boerderijen die aan ons voorbij schuiven, doen ons denken aan de townships van Zuid-Afrika. We worden er eens te meer aan herinnerd dat wij ons bevinden op Afrikaanse bodem.
Vlak bij Moulay Idriss brengen we een bezoek aan het antieke Volubilis: een archeologische site uit de Romeinse periode en na Pompeï één van de beter bewaarde plekken. We overnachten onder de geurende eucalyptusbomen van Moulay Idriss.
Vrijdag 24 juli
Vrijdag… dag van de moslims. Dit wil zeggen: overal verboden voor niet-moslims. Medersa gesloten, begraafplaats en tombe van Moulay Ismaïl gesloten. Dan maar weer onder het gewone volk soek in, soek uit. We ontmoeten de waterdragers (een oud beroep) van Meknes, vertrouwen onze mobilhome toe aan de plaatselijke parkeerwachters en kopen op 2 plaatsen ras el hanout, de kruidenmengeling waar elke Marokkaan fier op is en minstens 13 tot 44 kruiden bevat. We komen willens nillens toch op een begraafplaats, beluisteren er de door de plaatselijke geestelijke gepleegde gezangen, observeren iets verder de lijkenkoppen van schapen, geiten en runderen op de plaatselijke vleesmarkt, waarvan de geur nog een tijdje blijft nazinderen als we ons weer onder de mensen begeven. We vinden onze mobilhome in perfecte staat terug. Dit was Meknes, met zijn mooie majestueuze stadspoort Bab Mansour en zijn 4 meter dikke stadsmuren. Net buiten de stad ligt Marjane, de enige echte supermarktketen in het land en dan nog uitsluitend bij de echt grote steden. Hier slaan we eindelijk weer wat voorraad in: o.a. bier en wijn, wat in een moslimland niet vanzelfsprekend is. De Trotter beveelt aan: Gerouane, Ksar, Domaine de Sahari… allemaal voortreffelijke wijntjes.
We arriveren onder de eucalyptusbomen van camping Diamant Vert in Fes, waar een Marokkanse festivalsfeer hangt.
Zaterdag 25 juli 2009
Onze Nederlandse buren pronken ermee dat ze Fes hebben gezien onder begeleiding van een plaatselijke gids voor de som van € 64. Dit kunnen wij vast beter. We trekken opnieuw onze stoute schoenen aan en mengen ons onder het gewone volk en kiezen voor de lokale bus lijn 17, een overvolle tjokvolle, aftandse Marokkaanse bus die ons voor € 0.6 (6 Dirham) tot in het centrum van Fes brengt.
We dweilen de medina en vallen van de ene verbazing in de andere. Bevinden wij ons hier in een gekkenhuis of werden wij hier eensklaps door bus 17 terug gevoerd naar de middeleeuwen? De geuren, kleuren en taferelen zijn onbeschrijfelijk.
Van dierenhuidopkopers tot bewerkers tot kleurders… je vindt het er allemaal, inclusief een wijk van ketellappers, kopersmeden, schoenlappers, kleermakers, beenhouwers, etc… Wat we hier te zien krijgen is sinds de jaren 1400 in niets meer gewijzigd, behalve misschien de zwaarbepakte muilezels die nu cola leveren in de donkere drank- en eetstalletjes die hier steevast restaurant worden genoemd. Madame, bonjour madame, ça va madame, soyez bienvenue madame, etc… Regardez ici madame... het houdt niet op. We kopen een brood voor 2 DH (€0.20) We arriveren er in verschillende foundouks, dit zijn lokale werkplaatsen annex slaapvertrekken, waar de mensen als ratten leven en werken in kleine, donkere en vochtige holen: mensonwaardig. We schrijven anno 2009 en niet 1403. Kinderarbeid is hier een deel van het leven. De rest lijkt op slavenarbeid, al zijn we niet zeker of deze term hier gepast is of niet.
De leerlooierijen zijn het toppunt van fysieke uitbuiting: de mannen ploeteren er in een ondraaglijke stank bij 45 graden in de kleurbaden voor de bewerkte lederen vellen.
De mannen krabben er ostentatief hun geslacht en we vragen ons af of dit te maken heeft met indruk maken, dan wel met hygiëne.
Voortdurend wordt er geroepen “balek” wat wil zeggen: let op, aan de kant, ik kom hier met mijn ezel voorbij in deze nauwe straat, opzij! Zij het met 20 bakken cola, dan wel 80 geitenvellen of 10 flessen gas. Balek! Let op! We springen links en rechts in nissen om het onnozele gevaarte door te laten. We verpozen bij een heerlijke spa en cola in een riante en imposante riad. Dit is een chique Marokkaans etablissement, gelegen in de donkere steegjes van de soeks. Het volk van de straat is er niet welkom. Wij wel. De temperatuur stijgt ondertussen gezapig door naar 45 graden.
Iedereen die naar Marokko reist met de camper, arriveert vroeg of laat in de tapijthandel: wij dus ook. Al zeggen we erbij dat we dat van plan waren. We kopen een tapijtje voor in onze gang en maken er kennis met de Marokkaanse afdingcultuur. We kopen voor een derde van de startprijs en denken hiermee een goeie zaak gedaan te hebben.
We hebben er schoon genoeg van en keren moe maar voldaan van de vele indrukken en oververhit terug naar de camping via het openbaar vervoer. Man, man, man: 2 bussen in panne op onze lijn met als gevolg een volgepropte bus waar zelfs nog een tiental jongelui als een zwerm bijen aan de achterdeur blijft buitenkleven. Een controleur had dan nog vooraf een 10-tal jonglui uit de bus geborsteld wegens zwartrijden.
Dit was Fes, een van de belangrijkste steden uit de Arabische wereld, zowel op cultuurhistorisch gebied als op de rest.
Zondag 26 juli 2009
Weg geraken uit Fes is makkelijker gezegd dan gedaan: er zijn nauwelijks wegwijzers en bij tal van splitsingen moet je zelf maar kiezen. Zodoende komen we na 3 kwartier rijden opnieuw op de camping uit, van waar we vertrokken waren. Stel je voor ! We rijden door Sefrou en het Kandargebergte en aanschouwen er talloze pastorale plaatjes: herders met hun kudde en herderswoningen die vanop afstand nauwelijks te onderscheiden zijn van de wanordelijke massa stenen en keien in het landschap. Kinderen komen op ons afgehold om cactusvijgen of amandelnoten te verkopen. Onze snoepjes wisselen gemakkelijk van eigenaar. Onderweg zien we meer ezels dan auto´s, met of zonder vracht, met of zonder passagier. Och arme de beestjes. Overladen is hier schering en inslag, zowel voor vrachtwagen, als voor de auto´s, als voor de ezels, als voor de vrouwen. Vrachtwagen die tot 3 keer de eigen hoogte worden geladen zwalpen over de hobbelige wegen, met dan vaak bovenin op een tweede verdiep een halve kudde schapen en een handvol koeien.
Overal langs de weg, in elk dorp of stad, vind je middenin het vuil, de ellende, de donkere werkplekken ook minirestaurantjes of eetcafés, waar gretig brochettes worden geroosterd van het schaap dat ’s morgens nog blaatte. Dit moeten we proberen. We bestellen gele bonen, kalkoenbrochettes en kefta. Wat een ervaring!
Een hongerige bedelaar graait met blote hand het resterend voedsel van het tafeltje achter ons en slokt het naar binnen, evenals de restjes cola, nog voor men de gelegenheid kreeg het tafeltje af te ruimen. Dit beeld is kenmerkend voor heel Marokko : er zit altijd wel iets of iemand op de loer om de graantjes op te pikken die van de tafel vallen: hetzij een kat, een hond, een pauw of een mens.
Vanuit de vlakte gaan we voor het eerst de Hoge Atlas binnen tot aan het stuwmeer van Bin-El-ouidane: enig mooi. Ook hier blijft het warm. We overnachten op camping du Lac.
Maandag 27 juli 2009
We blijven nog even in de bergen en brengen een bezoek aan de schitterende watervallen van Ouzoud. Daarna vervolgen wij onze tocht naar Marrakech. Vandaag slechts 250 km doorheen een landschap dat rijke oogsten oplevert dank zij het irrigatiesysteem dat het water van de bergen over de vlakte verdeelt.
Dinsdag 28 juli 2009
Wachten op Godot. Vandaag komt Marieke ons tegen de avond vervoegen (per vliegtuig vanuit België) en we doden de tijd met een vluchtig bezoek aan Marrakech om een klein beetje inzicht te krijgen in de stad. We proberen enkele taxi´s uit en laten ons als westerlingen niet afdrogen maar eisen resoluut de Marokkaanse prijzen 12 DH i.p.v. 50 DH of nog 18 DH i.p.v. 100 DH (10DH=€1) We treffen Marieke. Wat een blij weerzien na 3 weken. Hassan, onze privé taxichauffeur brengt ons terug naar de motorhome op de camping. Marieke maakt voor het eerst kennis met temperaturen van 48 graden. Puffen maar!
Woensdag 29 juli 2009
We maken ons vroeg klaar en Hasan brengt ons naar de tuinen van Majorelle: een schitterende tuin, een oase van rust in de hectische ketel van Marrakech met alle mogelijke Afrikaanse bomen en planten. Daarna per taxi naar de medina, het historische centrum van de stad. We hadden de indruk dat Fes middeleeuws was, maar Marrakech hoeft hiervoor niet onder te doen. We dwalen opnieuw door de talloze steegjes en foundouks, waar Marieke van de ene verbazing in de andere valt. Ook het kunstzinnige, zoals de koranschool Ben Youssef, wordt niet geschuwd, waar we kennis maken met hoogstaande Islamitische bouwkunst. Tien minuten later arriveren we in de leerlooierijen waar we opnieuw met onze neus op de realiteit worden gedrukt: ook hier floreert de slavenarbeid van weleer en dan nog in temperaturen die flirten met de 50 graden in de schaduw.
Donderdag 30 juli 2009
Alhoewel we vandaag een rustdag planden, kiezen we toch voor een uitstap in het Atlas hooggebergte. Vandaag ronden we de kaap van 50 graden en net op een dag als vandaag laat onze airco van de camper ons in de steek. Hoe moeten we straks tot in de Sahara met een aircoprobleem in dergelijke temperaturen? We rijden richting Setti Fatma en Oukaimeden en genieten van een grandioos landschap met dito kleurrijke dorpstaferelen. Ons besluit staat vast: ofwel wordt de airco hersteld, ofwel wijzigen we ons reisplan. Onze koelkast is niet langer in staat dranken te koelen. De diepvriezer fungeert steeds mee als ordinaire koelkast voor een biertje, flessen water of een glas wijn.
We bezoeken tussen 17.00 en 19.00 uur nog 2 toeristisch toppers in Marrakech: het paleis Bahia en de Saädische graftomben. Kort daarna vult het centrale plein Jemaa El Fna zich met slangenbezweerders, eetstalletjes met opdringerige verkopers, schoenpoetsers, solitaire muzikanten, lokale gezelschappen als de Gnoua’s, sinaasappelkraampjes, vertellers van fantastische verhalen, henna-zetters, etc. kortom het Jemaa El Fna herschaapt zichzelf in een grotesk openluchtcircus. We proeven van de slakken, de harira (soep), vers geperst fruitsap en laten de talloze brochettes en andere hapjes als verse schapenkop of tong bij 50 graden graag voor mensen met een sterkere maag. We dineren op een terras met uitzicht op het plein en genieten tot 22.00 uur van dit spectaculaire circus met verkopers van kunstgebitten, namaakslangen etc… Een paar 100.000 mensen komen hier dagelijks op af, zowel toeristen als de plaatselijke bevolking. Thuiskomen kost ons in deze janboel enige moeite, maar uiteindelijk: slaap wel. Het is vannacht heerlijk slapen bij maximaal 30 graden, dankzij onze ter plekke aangekochte ventilator.
Vrijdag 31 juli 2009
We willen graag onze reis verder zetten naar het diepe zuiden van Marokko. Dit kan echter niet zonder goed werkende airco. We worden van Pontius naar Pilatus gestuurd, van Fiat (opgedoekt) naar Hyundai, Peugeot, naar de absolute expert van heet Marrakech: Khalid. Deze man brengt tegen alle verwachting in onze airco weer tot leven en ook onze hoop op de verdere reis. We kamperen hierdoor een extra nacht in Marrakech, zij het deze keer met zwembad en tegen westerse prijzen die 4 keer zo hoog liggen als op een Marokkaanse camping. Een Marokkaanse camping kost doorgaans tussen de € 5 en € 8.
Zaterdag 1 augustus
Wil je graag weten hoe het voelt te reizen bij 50 graden? Dan vermelden wij graag enkele details: diepvriezer wordt gewone koelkast, blootsvoets door de mobilhome levert haast verbrande voeten op : constant ongewenste vloerverwarming. 50 graden doet de buizen van de airco uitzetten zodat er een lek ontstaat; per dag drink je makkelijk tot 6 liter water extra zonder dat je extra naar het toilet moet; een blikje bier drink je best binnen de 2 minuten leeg, anders drink je warm bier! Anderhalve liter water bij voorkeur binnen de 5 minuten leegmaken; afwaswater meteen op de juiste temperatuur uit de kraan van de watertank in de mobilhome. Als je gaat slapen, lijkt het of iemand een elektrisch deken heeft aangezet en toch is dat alles best te verdragen.
We nemen afscheid van Marrakech en trekken de Hoge Atlas in, richting Ouarzazate. Schitterende landschappen en dorpen die in kleur niet verschillen: rood. Onderweg bezoeken we Ait Ben Haddou, de mooiste ksar van Marokko. Een ksar is een versterkt lemen dorp annex kasteel. We overnachten op de parking van Kasbah Zitoune. We eten een heerlijke maaltijd voor 3 personen voor € 15 alles samen op het centrale plein van Ouarzazate.
Zondag 2 augustus 2009
Enig idee van de prijzen? We zijn vandaag naar de soek geweest en kochten er selder voor € 0,10; een meloen voor € 0,15 en een kilo tomaten voor € 0,30. Een brood kost doorgaans € 0,10 of € 0,20 volgens de grootte.
Maandag 3 augustus 2009
Omdat de afstand Zagora naar Merzouga ons te ver leek, keren we stukje terug op onze stappen en maken een tussenstop in Agdz. Een heerlijke camping met zwembad voor de ronde prijs van € 6, elektriciteit inbegrepen. We eten er gezellig op het terras voor € 9, thee, anderhalve liter mineraal water inbegrepen voor 3 personen. Voor het eerst hebben wij last van muggen.
Dinsdag 4 augustus 2009
We ontwaken met bubbels bij heerlijk temperaturen van 25 graden. Dat is al een tijdje geleden. Omdat we vermoeden dat de route over Tazarine minder van kwaliteit zou kunnen zijn, vertrekken we vroeg in de morgen, wat uiteindelijk een vergissing zal blijken te zijn. De weg valt mee en we komen al vroeg op de middag ter bestemming in de hitte van Merzouga. De mobilhome zal vandaag en volgende nacht nooit de kans krijgen om af te koelen.
We hebben opnieuw medelijden met het overladen van iedereen die vracht moet sleuren: de ezels, de brommers, waar vaak een hele familie op past, de vrachtwagens en de vrouwen.
Papa en mama doen een avondwandeling in de zandduinen van de Sahara en we belanden in een minizandstorm. We dineren op de camping bij de lieve broers Brahim. “Blijf nog wat langer, het is zo warm, neem nog een dag rust…”
Woensdag 5 augustus 2009
Na een nacht van strijd tegen de hitte (uitgevallen elektriciteit, dus uitgevallen ventilator in de camper) ligt ons besluit vast: we hebben genoeg van deze hitte en zoeken koelere oorden op in Tinerhir (Atlasgebergte). Wat heerlijk, slechts 37 graden.
Donderdag 6 augustus 2009
Een Française heeft in Tinerhir een winkel geopend waar je wijn en bier kunt inslaan, wat niet evident is in de moslimwereld. We rijden door de Gorges du Todra met een mooi beeld op het palmbos van Tinerhir en de prachtige kloof.
We overnachten op camping “Le soleil” voor € 8, zwembad, elektriciteit en schoon sanitair, wat uitzonderlijk is. Papa kookt vegetarische couscous en we kijken neer op de sporen van de massa’s bedelende kinderen van Tamtatouche op de mobilhome: un dirham? Bonbon?
Vrijdag 7 augustus 2009
Platte rust, zwemmen, dolce far niente…
Zaterdag 8 augustus 2009
In Boumalne du Dades rijden we de Gorges du Dades binnen.
Een heerlijke en schitterende kloof. We rijden tot M’semrir, waar de weg overgaat in een onverharde piste. We dweilen er de plaatselijke markt, op zoek naar tomaten en ander lekkers en voelen ons er veel te schoon in een wit topje en pas gewassen T-shirt in deze vuile en donkere wereld waarin schapenkoppen, bebloede schapenvachten en afgehakte poten kriskras slingeren tussen de ´slagerijen´ en stalletjes met vers aangebrand lamsvlees. Hier kunnen we niet blijven om te overnachten. We trekken onze remmen dicht bij een Auberge restaurant en kamperen in het gras bij een aangename 30 graden.
Deze vallei heeft pas sinds 2005 elektriciteit en we kijken dan ook vreemd op als de plaatselijke bengels slingeren aan de lokale elektriciteitskabels.
Onze radio in de camper raaskalt traditionele Arabische muziek en binnen de kortste keren worden we omringd door 5, 6, 8, of wacht eens, waren het er 10 plaatselijke bengels, die alweer iets hadden geroken. Ah neen, het waren allemaal jochies tussen de 6 en 10 jaar die door de camping eigenaar vakkundig worden weggejaagd.
We bestellen kalkoen en lamsvlees ( en durven er niet aan denken waar men dit vlees heeft gekocht: buiten de markten is er geen andere gelegenheid om vlees te kopen, tenzij in de megasupermarkten bij de grote steden: een tiental in het land?) en nemen onze eigen fles wijn mee op restaurant, wat in Marokko niet ongebruikelijk is.
Zondag 9 augustus 2009
Van zodra wij de hoofdweg verlaten, stormen de kinderen tussen 4 en 12 jaar op ons af en manen ons tot stoppen om te bedelen of om iets te verkopen. Het lijkt wel of iedereen in Marokko iets te verkopen heeft. We houden halt in Skoura en bezoeken er voor het eerst op de reis onder begeleiding van een lokale gids het kasteel van Amerhidil.
Een poging om kaas aan te kopen, in een land met miljoenen geiten schapen, leidt tot niks. Verkeerd seizoen, te warm om kaas te maken. Dan maar zonder. We vatten onze terugtocht aan richting Marrakech en kamperen vrijstaand juist voor de Tich ’n Tichka bergpas. Waar je ook stopt, binnen de minuut hangen er één of meerdere rondom jou om te bedelen of te verkopen. Ze blijven als dazen aandringen. Pas op het einde van de reis hebben we door dat de meeste prullenbazaars al even graag hun spullen slijten tegen een T-shirt of een ander kledingsstuk dan voor geld. Op die manier slaan de vrouwtjes hun slag en ruilen enkele T-shirts voor oorringen onder de vakkundige afdingtechniek van Marieke.
Maandag 10 augustus 2009
Laatste dag samen met Marieke, een rust- en verwendag. We trekken de pas over de Hoge Atlas over, slaan inkopen in in de Marjane en kamperen op Relais de Marrakech, de mooie camping met zwembad.
Dinsdag 11 augustus 2009
Toch nog maar eens Marrakech: de stad in om inkopen te doen zoals een handtas, sandalen en lederen lampionnetjes. Op naar de luchthaven.
Woensdag 12 augustus 2009
Vanaf hier start onze terugtocht van zo’n slordige 3000 kilometer. We vertrekken in alle vroegte in het donker om 06.00 uur en zijn er opnieuw getuige van dat de Marokkanen in alle vroegte hun afval verbranden, inclusief miljoen plastieken flessen van water. Marokko ontwaakt dan ook vaak onder een walm van dioxine.
We hebben op deze reis genoeg gezien en beleefd en stellen het geplande bezoek aan de grote Moskee van Casablanca uit tot een tweede Marokkoreis. Alhoewel we een boeking hadden voor de ferry op 13 aug, wagen wij het erop een dag eerder te kunnen overvaren. De 700 kilometer naar Noord-Marokko verlopen uitstekend, op een klein detail na: een klapband rechtsvoor op volle snelheid aan 100 km/uur. Papa reageert alert en stuurt het gehavende voertuig naar de pechstrook. Alhoewel de meeste mobilhomes verkocht worden zonder reservewiel, zijn we wat blij dat wij er wel eens hebben bijbesteld. Een vriendelijke Marokkaan stopt eveneens op de pechstrook om een handje toe te steken, omdat zijn zoon in Brussel woont en hij zich verplicht ziet een Belg in nood bij te staan. Aan de ferry gekomen : “no problem, rij maar op.”
Donderdag 13 augustus 2009
Vandaag kilometers bollen: Malaga-Jaen-Madrid-Burgos-San Sebastian-Bayonne. We kiezen een camping uit waar we 3 dagen zullen nagenieten van de vele indrukken en gebeurtenissen op deze reis.
Maandag 17 augustus 2009
Op voor de laatste 1000 km. De totale terugtocht, waar we oorspronkelijk tegenop zagen, is heel vlot verlopen en viel veel beter mee dan gedacht…
Algemene indrukken van onze eerste Marokkoreis
Deze Marokkoreis was een heel boeiende ervaring in een totaal andere cultuur.
De landschappen zijn er groots, indrukwekkend, kleurrijk en zeer gevarieerd. We hebben de bevolking ervaren als zeer gastvrij, vriendelijk, hulpvaardig en timide, echter met zeer opdringerige verkopers. De mensen zijn ongelooflijk creatief in het vinden van manieren en valstrikken om een paar dirhams te kunnen verdienen.
Het is het land van talloze uitgemergelde katten, waar geen kat om geeft, van honden die schrikken van zichzelf en van miljoenen ezels die 20 tot 30 kg te weinig wegen om hun zware taak naar behoren te kunnen vervullen.
Marokko lijkt hiermee een 3e wereldland en de vele stads- en dorpstaferelen die we hebben kunnen gadeslaan waren best te vergelijken met Zuid-Afrika, Namibië of Botswana.
Af en toe waanden wij ons in de middeleeuwen, dan weer in chique paleizen of in de jaren 50. Het is een reis geweest van extreme temperaturen met elke dag volop zon. In onze ogen is Marokko als moslimland een zeer verdraagzame maatschappij die hard bezig is zichzelf naar een hoger plan te tillen.
Dit waren althans onze indrukken. Reis je ook naar Marokko, dan bestaat de kans dat dit land en zijn volk op jou een andere indruk nalaat.
Dank aan familie de Schrijver om deze kleurrijke ervaring met ons te delen.
